Τι είναι το chic - lit? Ένα λογοτεχνικό είδος που άνθησε απο το 90'ς και έπειτα. Στα συγκεκριμένο είδος μια ηρωϊδα ηλικίας απο 20 εως 30 ή 35 ετών περνάει κάποιες δύσκολες στιγμές είτε στον επαγγελματικό στίβο (η δουλειά της είναι απαίσια και χωρίς προοπτικές) είτε στον ερωτικό στίβο (συνήθως είναι μόνη) είτε ταυτόχρονα και καλείται να τις αντιμετωπίσει.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιου είδους είναι το "Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζοουνς" και "Ο διάβολος φοράει Prada". Το γεγονός οτι και τα δύο βιβλία έγιναν best sellers, και μετά υπερ επιτυχημένες ταινίες, δεν είναι τυχαίο.
Το είδος εκπροσωπείται κατα κύριο λόγο απο γυναίκες συγγραφείς και έχει κατα κύριο λόγο γυναίκες αναγνώστες. Η διαφορά του απο τα "Αρλεκιν" της δεκαετίας του 80 είναι πως η ηρωϊδα είναι μια πραγματική γυναίκα με πραγματικά προβλήματα και ο έρωτας είναι μόνο ένα απο αυτά αντί για το μοναδικό όπως στο προηγούμενο είδος. Επίσης οι ηρωϊδες των chic lit είναι ποικιλόμορφες (νεές ή όχι και τόσο, μητέρες ή άτεκνες, αποκατεστημένες επαγγελματικά ή όχι, μόνες ή ζευγαρωμένες) είναι δηλαδή οι κοπέλες της διπλανής πόρτας και όχι οι τέλειες Barbie των Άρλεκιν. Το ίδιο ισχύει και για τους ήρωες, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν "πριγκιπες των παραμυθιών". Είναι γεμάτοι φοβίες και ελατώματα όπως όλοι μας. Και εδώ εξηγήται η επιτυχία αυτών των μυθιστορημάτων. Μπορεί οι ηρωϊδες να μην έχουν βαθυστόχαστα προβλήματα αλλά είναι προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες καθημερινά (π.χ. να μην έχουν να πληρώσουν το νοίκι, να νιώθουν μοναξιά, να τις πρήζει το αφεντικό τους). Και έτσι είναι ευκολο να ταυτιστεί κανείς μαζί τους. Οι καταστάσεις στις οποίες εμπλέκονται δεν είναι εξωπραγματικές και τα πάθη τους δεν είναι ακραία (η Αννα Καρέννινα μς τελείωσε) αλλά ακριβώς γι' αυτό είναι αξιαγάπητες. Οι σύγρονες γυναίκες μπορούν ανετότατα να ταυτιστούν με την Μπρίτζετ (ποιά γυναίκα δεν νιώθει οτι θα μπορούσε να βελτιωθεί η εμφάνισή της?) ή την Άντρεα (ποιά γυναίκα δεν βρήκε ομοιότητες του αφεντικού της με τον διάβολο της ταινίας?) αλλά είναι λίγο δύσκολο να καταλάβει την Άννα Καρέννινα (σιγά μην αυτοκτονήσουμε κιόλας).
Το είδος χαρακτηρίζεται και απο τα happy end. Τις περισσότερες φορές η ηρωϊδα έχει "ωριμάσει" έχει ανακαλύψει κάτι για τον εαυτό της και έχει κερδίσει το σπίτι/δουλειά/σύντροφο των ονείρων της. Όμως για να το κατακήσει αυτό πρέπει να περάσει μια φάση αυτογνωσίας και κατανόησης του εαυτού της για να κατακτήσει τελικά τον στόχο της. Τίποτα δεν της χαρίζεται. Κάπως κλισέ αλλά πάντα επίκαιρο. Κάπου βαθιά μέσα μας όλες οι γυναίκες αναζητούμε το ευτυχισμένο τέλος, την ηρεμία ύστερα απο την καταιγίδα, που σε αντίθεση με τα παλαιότερα "Άρλεκιν" δεν είναι πάντα ο γάμος ή η τέλεια σχέση αλλά μια περίοδος όπου οι δύσκολες επιλογές έχουν πλέον παρέλθει και το μέλλον διαγράφεται ρόδινο. Δεν υπάρχει ούτε ένας άνθρωπος με σώας τας φρένας που να μην το ονειρεύται αυτό. Κι ας ξέρουν όλοι οτι αυτό δεν γίνεται.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιου είδους είναι το "Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζοουνς" και "Ο διάβολος φοράει Prada". Το γεγονός οτι και τα δύο βιβλία έγιναν best sellers, και μετά υπερ επιτυχημένες ταινίες, δεν είναι τυχαίο.
Το είδος εκπροσωπείται κατα κύριο λόγο απο γυναίκες συγγραφείς και έχει κατα κύριο λόγο γυναίκες αναγνώστες. Η διαφορά του απο τα "Αρλεκιν" της δεκαετίας του 80 είναι πως η ηρωϊδα είναι μια πραγματική γυναίκα με πραγματικά προβλήματα και ο έρωτας είναι μόνο ένα απο αυτά αντί για το μοναδικό όπως στο προηγούμενο είδος. Επίσης οι ηρωϊδες των chic lit είναι ποικιλόμορφες (νεές ή όχι και τόσο, μητέρες ή άτεκνες, αποκατεστημένες επαγγελματικά ή όχι, μόνες ή ζευγαρωμένες) είναι δηλαδή οι κοπέλες της διπλανής πόρτας και όχι οι τέλειες Barbie των Άρλεκιν. Το ίδιο ισχύει και για τους ήρωες, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν "πριγκιπες των παραμυθιών". Είναι γεμάτοι φοβίες και ελατώματα όπως όλοι μας. Και εδώ εξηγήται η επιτυχία αυτών των μυθιστορημάτων. Μπορεί οι ηρωϊδες να μην έχουν βαθυστόχαστα προβλήματα αλλά είναι προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες καθημερινά (π.χ. να μην έχουν να πληρώσουν το νοίκι, να νιώθουν μοναξιά, να τις πρήζει το αφεντικό τους). Και έτσι είναι ευκολο να ταυτιστεί κανείς μαζί τους. Οι καταστάσεις στις οποίες εμπλέκονται δεν είναι εξωπραγματικές και τα πάθη τους δεν είναι ακραία (η Αννα Καρέννινα μς τελείωσε) αλλά ακριβώς γι' αυτό είναι αξιαγάπητες. Οι σύγρονες γυναίκες μπορούν ανετότατα να ταυτιστούν με την Μπρίτζετ (ποιά γυναίκα δεν νιώθει οτι θα μπορούσε να βελτιωθεί η εμφάνισή της?) ή την Άντρεα (ποιά γυναίκα δεν βρήκε ομοιότητες του αφεντικού της με τον διάβολο της ταινίας?) αλλά είναι λίγο δύσκολο να καταλάβει την Άννα Καρέννινα (σιγά μην αυτοκτονήσουμε κιόλας).
Το είδος χαρακτηρίζεται και απο τα happy end. Τις περισσότερες φορές η ηρωϊδα έχει "ωριμάσει" έχει ανακαλύψει κάτι για τον εαυτό της και έχει κερδίσει το σπίτι/δουλειά/σύντροφο των ονείρων της. Όμως για να το κατακήσει αυτό πρέπει να περάσει μια φάση αυτογνωσίας και κατανόησης του εαυτού της για να κατακτήσει τελικά τον στόχο της. Τίποτα δεν της χαρίζεται. Κάπως κλισέ αλλά πάντα επίκαιρο. Κάπου βαθιά μέσα μας όλες οι γυναίκες αναζητούμε το ευτυχισμένο τέλος, την ηρεμία ύστερα απο την καταιγίδα, που σε αντίθεση με τα παλαιότερα "Άρλεκιν" δεν είναι πάντα ο γάμος ή η τέλεια σχέση αλλά μια περίοδος όπου οι δύσκολες επιλογές έχουν πλέον παρέλθει και το μέλλον διαγράφεται ρόδινο. Δεν υπάρχει ούτε ένας άνθρωπος με σώας τας φρένας που να μην το ονειρεύται αυτό. Κι ας ξέρουν όλοι οτι αυτό δεν γίνεται.
Απο αυτήν την οπτική γωνία ίσως τα μυθιστορήματα της πεντάρας να μην είναι τελικά της πεντάρας και να αξίζουν λίγο περισσότερο σεβασμό και προσοχή.
No comments:
Post a Comment